Mało kto zwraca uwagę na to, że wiele współczesnych zjawisk takich jak akceptacja pornografii, coraz bardziej wyuzdane formy aktywności seksualnej, rozwody, aborcje, brak szacunku dla starszych i rodziców ma swoje źródło w mediach. To tam konstruowane są wzorce zachowań, które później powielane są przez ludzi na całym świecie. Treści medialne podobnie jak składniki naszego pożywienia mogą mieć charakter toksyczny. W projekcie tym chodzi o stworzenie zespołów analizujących najpopularniejsze filmy i programy według opracowanego schematu i ostrzegających przed ich toksycznością. .
Poniżej zręby takiego systemu opisu.
„Uczenie się jest dwukierunkowe: uczymy się od otoczenia, a środowisko uczy się od nas i jest modyfikowane przez nasze działania” – Albert Bandura (psycholog amerykański).
Odkąd Albert Bandura odkrył zjawisko społecznego uczenia się, bez wątpienia, w zależności od czasu trwania ekspozycji na różne zachowania, przejmujemy je niepostrzeżenie. Mądrość ludowa w przysłowiach typu: „Kiedy wejdziesz między wrony musisz krakać jak i one” lub “Kto z kim przestaje takim nie staje”, wiedziała to oczywiście przed Bandurą. Po tak wyraźnym potwierdzeniu tego faktu, zaskakujące jest, jak niewiele robimy jako rodzice i wyborcy, aby chronić nasze dzieci przed toksycznym wpływem środowiska społecznego. Ale lepiej późno niż wcale. Postanowiłem opracować system opisu filmów i książek, który ostrzegałby przed treściami, które mogłyby zaszkodzić naszym dzieciom i nam samym.
Ponieważ pozycje w tym opisie mogą nie być oczywiste dla wszystkich, zamieszczam poniżej kilka wyjaśnień.
Ideologia rodzaju (gender): Ideolodzy płci uważają, że różnice biologiczne i psychologiczne między mężczyznami i kobietami nie powinny wpływać na ich role i zachowania społeczne.
Ideologia LGBT: W przeciwieństwie do płci, ideologia LGBT zakłada, że rodzimy się z określoną orientacją seksualną i nic nie można na to poradzić. Obie te ideologie są niezgodne z danymi badawczymi i są niebezpieczne, szczególnie dla młodych ludzi, a są promowane w wielu filmach.
Selfizm – ta ideologia to niemal religijne przywiązanie do siebie i dbanie o swoje interesy kosztem innych: dzieci, rodziny, samorozwoju, samorealizacji. Jest to motyw przewodni wielu filmów, które niepostrzeżenie uczą skrajnego egoizmu.
Ateizm – założenie, że Bóg nie istnieje i że świat jest wynikiem zbiegu okoliczności. Ateizm jako ideologia chętnie posługuje się darwinizmem i różnymi innymi formami pseudonauki argumentując, że prawdziwa nauka jest sprzeczna z wiarą.
Doktrynaryzm chrześcijański – w historii i obecnie istnieją grupy chrześcijan, dla których chrześcijaństwo lub katolicyzm jest ściśle określoną doktryną. Ich głównym zajęciem jest śledzenie odstępstw różnych ludzi od tej doktryny. Taka postawa może być równie szkodliwa, jak postawa zacierania granic różnych wyznań.
Tak jak w jedzeniu jest obecnie wiele toksyn, w mediach jest dużo psychomanipulacji. Wybrałem sześć metod, które uważam za najbardziej szkodliwe.
Ciekawość — św. Bernard umieścił zainteresowanie jako pierwszy stopień dumy. Chora ciekawość odciąga nas od rzeczy ważnych i pożytecznych. Jest bardzo podobna do grzechu obżarstwa, tyle że dotyczy informacji. Dzięki nowym technologiom i technikom aktorskim filmy potrafią działać cuda, aby przykuć naszą uwagę i oszukać zmysły.
Fałszywe autorytety – fałszywym autorytetem może być osoba, która jest kompetentna w pewnej dziedzinie wiedzy ale wypowiada się z pozycji autorytetu w całkiem innej dziedzinie, przykładem może być Albert Einstein wypowiadający się na temat rodziny. Inną kategorią fałszywych autorytetów są celebryci lub „sąsiedzi”, czyli osoby, z którymi się łatwo utożsamiamy.
Dziwactwa i dziwne nietypowe zachowania – Sporadyczne zjawisko (np. transwestytyzm) poprzez częstą ekspozycję w mediach staje się zjawiskiem, z którym wszyscy się spotykają. W ten sposób nasza wrażliwość staje się obojętna na wiele patologicznych zjawisk.
Przesłanie emocjonalne. W porcie Halifax w Kanadzie jest kilka lamp ulicznych, które zostały powyginane tak, że wywołują konkretne emocje. Dobry artysta potrafi wzbudzić w nas uczucia do zwierząt czy roślin oraz do przedmiotów nieożywionych. Często ten zabieg jest stosowany w filmach dla dzieci.
Uproszczenia. Zjawiska społeczne, historyczne i polityczne są najczęściej złożone. Nasza kultura i wiedza ogólna są po to, aby zrozumieć ich złożoność i dzięki temu adekwatnie się zachowywać. Twórcy filmów chętnie jednak przedstawiają jeden aspekt rzeczywistości, udowodniają swoją tezę i skłaniają nas do podążania ich sposobem myślenia.
Ukryte reklamy. Lokowanie produktu to umieszczanie produktów konkretnych marek w filmie fabularnym tak, aby były dobrze widoczne i kojarzone. Niestety czasami są to być produkty niezdrowe lub wręcz szkodliwe.
To najbardziej zdradliwa forma wywierania wpływu. Jest perfidna, ponieważ zupełnie nie zdajemy sobie sprawy z tego, jak na nas oddziałuje. Polega na założeniu że jest normalne, zdrowe i akceptowalne coś, co w rzeczywistości takie nie jest. Poniżej wymieniam funkcjonujące w powszechnej świadomości fałszywe założenia pochodzące w większości z manipulacyjnych raportów Kinseya. Wszystkie powszechnie występują we współczesnych filmach.
Seks przedmałżeński. Jest naukowo udowodnione, że szkodzi relacjom i trwałym związkom.
Rozwód jako norma. Rozwód jest zawsze ludzkim dramatem. Jeśli dotyczy także dzieci rozpadającej się pary dramat ciągnie się przez pokolenia, oznacza depresje, osamotnienie.
Pornografia. Oglądanie pornografii i związane z tym uzależnienie od masturbacji zwiększa prawdopodobieństwo rozwiązłości i przyszłej niewierności w związku. Poza tym ogranicza panowanie nad własną wolą i w konsekwencji szanse na znaczące osiągnięcia życiowe.
Gry komputerowe – Uzależniają, nie są niewinną rozrywką.
Media społecznościowe – Nie są niegroźną alternatywą dla rzeczywistych kontaktów i relacji.
Konsumpcjonizm – Postawa życiowa bazujaca na przekonaniu, że pieniądze dają szczęście, a im więcej ktoś ich ma, tym jest szczęśliwszy. Długofalowe badania pokazują, że nie jest to prawda.
Oprócz tych kategorii proponuję dwie dodatkowe ogólne kategorie:
Proponuję następujące kategorie.
Bezpieczny – film nie zawiera ukrytych ani niebezpiecznych treści.
Zalecana ostrożność – główny przekaz filmu może zostać opacznie zrozumiany, zwłaszcza przez młodych widzów. Korzystna i wskazana dyskusja po filmie.
Zwodniczy – film z bardzo pozytywnymi bohaterami; jednak wątki drugorzędne są toksyczne.
Toksyczny – film, który celowo wprowadza zamęt moralny, podważa fundamentalne ludzkie wartości akceptowane od wieków.
Poniżej przykłady wykorzystania klasyfikacji do oceny filmów.
